Krótka historia polskiego kina, cz. II: twórcy osobni
KRÓTKA HISTORIA POLSKIEGO KINA, CZ. II
TWÓRCY OSOBNI
luty-listopad 2024
Kino Pod Baranami
Kontynuacja przeglądu Krótka historia polskiego kina to wybitne dzieła twórców, którzy nie wpisywali się w wiodące nurty i stronili od grup czy formacji artystycznych. Ich filmy nie dają się prosto zaszufladkować, ale wciąż olśniewają świeżością formy i prawdziwie autorskim wymiarem. W przeglądzie znalazły się zarówno odważne eksperymenty formalne, jak i nieoczywiste filmy gatunkowe. Dzieła kultowe i zapomniane arcydzieła. Ale przede wszystkim filmy, które, także dzięki wspaniałej cyfrowej rekonstrukcji, nadają się idealnie do ponownego odkrycia w kinach.
Przegląd Krótka historia polskiego kina część II: twórcy osobni to polska klasyka filmowa w kinach studyjnych w całej Polsce. W programie trwającego od lutego cyklu jest dziesięć tytułów wybranych przez Tomasza Kolankiewicza. Każdy film poprzedzony jest krótkim wykładem przygotowanym przez kuratora przeglądu.
prelekcja przed filmem: Tomasz Kolankiewicz (wideo)
O-BI O-BA. KONIEC CYWILIZACJI | O-BI, O-BA: THE END OF CIVILIZATION
(Piotr Szulkin) PL 1984, 86’
TWÓRCY OSOBNI
luty-listopad 2024
Kino Pod Baranami
Cykl pokazów polskiej klasyki filmowej pod nazwą Krótka historia polskiego kina - po ogromnym sukcesie w 2023 roku - wraca do polskich kin studyjnych! Od lutego rusza kontynuacja przeglądu, który tym razem skupi się na twórcach osobnych, działających poza głównymi nurtami filmowymi. Seanse kolejnych filmów odbywać się będą raz w miesiącu do listopada i zostaną poprzedzone wykładem przygotowanym przez kuratora przeglądu.
Przegląd Krótka historia polskiego kina część II: twórcy osobni to polska klasyka filmowa w kinach studyjnych w całej Polsce. W programie trwającego od lutego cyklu jest dziesięć tytułów wybranych przez Tomasza Kolankiewicza. Każdy film poprzedzony jest krótkim wykładem przygotowanym przez kuratora przeglądu.
Kuratorem przeglądu Krótka historia polskiego kina i autorem prelekcji przed filmami jest Tomasz Kolankiewicz - filmoznawca i historyk filmu. Wykładowca Łódzkiej Szkoły Filmowej i Warszawskiej Szkoły Filmowej, programer współpracujący z telewizją, festiwalami filmowymi, Nowym Teatrem w Warszawie. Między 2008 a 2017 rokiem redaktor programowy w redakcji filmowej TVP Kultura. Wydawca, reżyser i prowadzący telewizyjnych audycji kulturalnych. W latach 2020-2023 dyrektor artystyczny Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.
Dzięki współpracy z WFDiF oraz DI Factory i przy wsparciu Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, filmy są prezentowane w wersji odrestaurowanej cyfrowo z angielskimi napisami.
BILETY: 20 zł
PROGRAM:
Więcej informacji wkrótce!
WCZEŚNIEJSZE POKAZY:
wtorek, 22 października
18.30 KRZYK | THE SCREAM
(Barbara Sass) PL 1983, 88’
prelekcja przed filmem: Tomasz Kolankiewicz (wideo)
(Barbara Sass) PL 1983, 88’
prelekcja przed filmem: Tomasz Kolankiewicz (wideo)
wtorek, 3 września
20.00 KONOPIELKA | THE LINNET
(Witold Leszczyński) PL 1982, 88’
prelekcja przed filmem: Tomasz Kolankiewicz (wideo)
20.00 KONOPIELKA | THE LINNET
(Witold Leszczyński) PL 1982, 88’
prelekcja przed filmem: Tomasz Kolankiewicz (wideo)
środa, 14 sierpnia 2024
20.30 REJS | THE CRUISE
(Marek Piwowski) PL 1970, 66’
prelekcja przed filmem: Tomasz Kolankiewicz (wideo)
(Marek Piwowski) PL 1970, 66’
prelekcja przed filmem: Tomasz Kolankiewicz (wideo)
środa, 17 lipca 2024
19.00 NA WYLOT | THROUGH AND THROUGH
(Grzegorz Królikiewicz) PL 1972, 71’
prelekcja przed filmem: Tomasz Kolankiewicz (wideo)
(Grzegorz Królikiewicz) PL 1972, 71’
prelekcja przed filmem: Tomasz Kolankiewicz (wideo)
wtorek, 25 czerwca 2024
18.00 TRZECIA CZĘŚĆ NOCY | THE THIRD PART OF THE NIGHT
(Andrzej Żuławski) PL 1971, 103’
prelekcja przed filmem: Tomasz Kolankiewicz (wideo)
(Andrzej Żuławski) PL 1971, 103’
prelekcja przed filmem: Tomasz Kolankiewicz (wideo)
wtorek, 21 maja 2024
18.00 SŁOŃCE WSCHODZI RAZ NA DZIEŃ | THE SUN RISES ONCE A DAY
(Henryk Kluba) PL 1967, 91’
prelekcja przed filmem: Tomasz Kolankiewicz (wideo)
(Henryk Kluba) PL 1967, 91’
prelekcja przed filmem: Tomasz Kolankiewicz (wideo)
poniedziałek, 22 kwietnia 2024
20.00 RĘCE DO GÓRY | HANDS UP!
(Jerzy Skolimowski) PL 1967, 77’prelekcja przed filmem: Tomasz Kolankiewicz (wideo)
piątek, 22 marca 2024
18.15 NÓŻ W WODZIE | KNIFE IN THE WATER
(Roman Polański) PL 1962, 90’
prelekcja przed filmem: Tomasz Kolankiewicz (wideo)
18.15 NÓŻ W WODZIE | KNIFE IN THE WATER
(Roman Polański) PL 1962, 90’
prelekcja przed filmem: Tomasz Kolankiewicz (wideo)
środa, 28 lutego 2024
19.15 OSTATNI DZIEŃ LATA | THE LAST DAY OF SUMMER
19.15 OSTATNI DZIEŃ LATA | THE LAST DAY OF SUMMER
(Tadeusz Konwicki) PL 1958, 59’
prelekcja przed filmem: Tomasz Kolankiewicz (wideo)
KOLEJNE POKAZY PRZEGLĄDU:
listopad 2024O-BI O-BA. KONIEC CYWILIZACJI | O-BI, O-BA: THE END OF CIVILIZATION
(Piotr Szulkin) PL 1984, 86’
O FILMACH:
OSTATNI DZIEŃ LATA | THE LAST DAY OF SUMMER
MFF Dokumentalnych i Krótkometrażowych w Wenecji 1958: Grand Prix
EXPO 58 (Bruksela 1958): Nagroda Główna dla filmu eksperymentalnego
Pierwszy polski film nowofalowy, a zarazem jeden z najniezwyklejszych debiutów w historii polskiego kina.
Ona (Irena Laskowska) i on (Jan Machulski) spotykają się na nadmorskiej plaży. Kobieta jest dojrzalsza, ale zarazem ostrożniejsza. To jej ostatni dzień nad morzem. Mężczyzna jest młody, wrażliwy, szuka jej bliskości. Ona mocno stąpa po ziemi, on wydaje się nie z tego świata. Przelatujące nad nimi odrzutowce przypominają grozę wojny. Na plaży nie ma nikogo. Bohaterowie w ciągu sześciu godzin przybliżają się do siebie i oddalają, co mistrzowsko podkreśla kompozycja ujęć i proporcje sylwetek w kadrach.
Film prezentowany z angielskimi napisami.
(Tadeusz Konwicki) PL 1958, 59’
MFF Dokumentalnych i Krótkometrażowych w Wenecji 1958: Grand Prix
EXPO 58 (Bruksela 1958): Nagroda Główna dla filmu eksperymentalnego
Pierwszy polski film nowofalowy, a zarazem jeden z najniezwyklejszych debiutów w historii polskiego kina.
Ona (Irena Laskowska) i on (Jan Machulski) spotykają się na nadmorskiej plaży. Kobieta jest dojrzalsza, ale zarazem ostrożniejsza. To jej ostatni dzień nad morzem. Mężczyzna jest młody, wrażliwy, szuka jej bliskości. Ona mocno stąpa po ziemi, on wydaje się nie z tego świata. Przelatujące nad nimi odrzutowce przypominają grozę wojny. Na plaży nie ma nikogo. Bohaterowie w ciągu sześciu godzin przybliżają się do siebie i oddalają, co mistrzowsko podkreśla kompozycja ujęć i proporcje sylwetek w kadrach.
Film prezentowany z angielskimi napisami.
NÓŻ W WODZIE | KNIFE IN THE WATER
(Roman Polański) PL 1962, 90’
Oscary 1964 - nominacja: Najlepszy film nieanglojęzyczny
MFF w Wenecji 1962: Nagroda Międzynarodowej Federacji Krytyki Filmowej (FIPRESCI), udział w konkursie głównym
Znany dziennikarz sportowy Andrzej (Leon Niemczyk) jedzie z żoną Krystyną (Jolanta Umecka) na jednodniowy rejs jachtem. Zabiera na pokład młodego autostopowicza (Zygmunt Malanowicz), którego stara się olśnić swoją pozycją materialną, doświadczeniem życiowym i żoną. Na pozerstwo dziennikarza chłopak odpowiada gniewem, a atmosfera coraz bardziej gęstnieje.
Film prezentowany z angielskimi napisami.
(Roman Polański) PL 1962, 90’
Oscary 1964 - nominacja: Najlepszy film nieanglojęzyczny
MFF w Wenecji 1962: Nagroda Międzynarodowej Federacji Krytyki Filmowej (FIPRESCI), udział w konkursie głównym
Znany dziennikarz sportowy Andrzej (Leon Niemczyk) jedzie z żoną Krystyną (Jolanta Umecka) na jednodniowy rejs jachtem. Zabiera na pokład młodego autostopowicza (Zygmunt Malanowicz), którego stara się olśnić swoją pozycją materialną, doświadczeniem życiowym i żoną. Na pozerstwo dziennikarza chłopak odpowiada gniewem, a atmosfera coraz bardziej gęstnieje.
Film prezentowany z angielskimi napisami.
RĘCE DO GÓRY | HANDS UP!
(Jerzy Skolimowski) PL 1967, 77’
Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni 1981: Nagroda Dziennikarzy
Piątka bohaterów spotyka się po latach na balu absolwentów akademii medycznej. Ich pseudonimy: Zastawa (Jerzy Skolimowski), Opel Rekord (Tadeusz Łomnicki), Alfa (Joanna Szczerbic) i Romeo (Adam Hanuszkiewicz), Wartburg (Bogumił Kobiela) sygnalizują status materialny i korzyści czerpane z małej stabilizacji lat 60. Nocą w wagonie towarowym wspominają mroczne czasy stalinizmu, a przede wszystkim aferę z okresu studiów, kiedy w czynie społecznym przygotowali wielkoformatowy portret Stalina, przez przypadek z podwójną parą oczu.
Film prezentowany z angielskimi napisami.
(Jerzy Skolimowski) PL 1967, 77’
Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni 1981: Nagroda Dziennikarzy
Piątka bohaterów spotyka się po latach na balu absolwentów akademii medycznej. Ich pseudonimy: Zastawa (Jerzy Skolimowski), Opel Rekord (Tadeusz Łomnicki), Alfa (Joanna Szczerbic) i Romeo (Adam Hanuszkiewicz), Wartburg (Bogumił Kobiela) sygnalizują status materialny i korzyści czerpane z małej stabilizacji lat 60. Nocą w wagonie towarowym wspominają mroczne czasy stalinizmu, a przede wszystkim aferę z okresu studiów, kiedy w czynie społecznym przygotowali wielkoformatowy portret Stalina, przez przypadek z podwójną parą oczu.
Film prezentowany z angielskimi napisami.
SŁOŃCE WSCHODZI RAZ NA DZIEŃ | THE SUN RISES ONCE A DAY
(Henryk Kluba) PL 1967, 91’
Haratyk (Franciszek Pieczka), charyzmatyczny góral, wyrasta po wojnie na chłopskiego przywódcę w swej wsi w Beskidach. Za namową przybysza spoza regionu wyprawia się z grupą mieszkańców na Ziemie Odzyskane, by w regionie Śląska założyć chłopską osadę. Udaje mu się uzyskać pozwolenie na zajęcie ziemi, ale żadnej innej pomocy. Trudem własnych rąk ludzie Haratyka budują wiejską szkołę, ceglarnię i tartak. Wtedy Urząd Bezpieczeństwa przypomina im o konieczności przekazania społecznej własności na rzecz ogółu. Chłopi buntują się, gdyż inaczej rozumieją głoszoną przez propagandę władzę ludu.
Film prezentowany z angielskimi napisami.
(Henryk Kluba) PL 1967, 91’
Haratyk (Franciszek Pieczka), charyzmatyczny góral, wyrasta po wojnie na chłopskiego przywódcę w swej wsi w Beskidach. Za namową przybysza spoza regionu wyprawia się z grupą mieszkańców na Ziemie Odzyskane, by w regionie Śląska założyć chłopską osadę. Udaje mu się uzyskać pozwolenie na zajęcie ziemi, ale żadnej innej pomocy. Trudem własnych rąk ludzie Haratyka budują wiejską szkołę, ceglarnię i tartak. Wtedy Urząd Bezpieczeństwa przypomina im o konieczności przekazania społecznej własności na rzecz ogółu. Chłopi buntują się, gdyż inaczej rozumieją głoszoną przez propagandę władzę ludu.
Film prezentowany z angielskimi napisami.
TRZECIA CZĘŚĆ NOCY | THE THIRD PART OF THE NIGHT
(Andrzej Żuławski) PL 1971, 103’
Koszaliński Festiwal Debiutów Filmowych "Młodzi i Film" 1973: Nagroda Jantar
Nagroda im. Andrzeja Munka w 1971, przyznawana przez PWSFTviT
Młody mężczyzna Michał (Leszek Teleszyński), utraciwszy żonę i syna, zabitych na jego oczach, postanawia włączyć się w konspirację w okupowanym Lwowie. W czasie ucieczki przed Niemcami trafia przypadkowo do mieszkania kobiety. Helena (Małgorzata Braunek) łudząco przypomina jego żonę. Jej mąż został zatrzymany przez gestapo. Michał postanawia zdobyć środki utrzymania dla niej i dla dziecka. Jako karmiciel wszy w Instytucie Rudolfa Weigla, gdzie prowadzi się badania nad szczepionką na tyfus, otrzymuje dokumenty chroniące go przed wywózką i porcje żywności. W konspiracji przyjmuje pseudonim „Szary” i w gorączkowych halucynacjach próbuje wykonywać polecenia. Ma zamiar odbić męża Heleny z rąk gestapo.
Film prezentowany z angielskimi napisami.
(Andrzej Żuławski) PL 1971, 103’
Koszaliński Festiwal Debiutów Filmowych "Młodzi i Film" 1973: Nagroda Jantar
Nagroda im. Andrzeja Munka w 1971, przyznawana przez PWSFTviT
Młody mężczyzna Michał (Leszek Teleszyński), utraciwszy żonę i syna, zabitych na jego oczach, postanawia włączyć się w konspirację w okupowanym Lwowie. W czasie ucieczki przed Niemcami trafia przypadkowo do mieszkania kobiety. Helena (Małgorzata Braunek) łudząco przypomina jego żonę. Jej mąż został zatrzymany przez gestapo. Michał postanawia zdobyć środki utrzymania dla niej i dla dziecka. Jako karmiciel wszy w Instytucie Rudolfa Weigla, gdzie prowadzi się badania nad szczepionką na tyfus, otrzymuje dokumenty chroniące go przed wywózką i porcje żywności. W konspiracji przyjmuje pseudonim „Szary” i w gorączkowych halucynacjach próbuje wykonywać polecenia. Ma zamiar odbić męża Heleny z rąk gestapo.
Film prezentowany z angielskimi napisami.
NA WYLOT | THROUGH AND THROUGH
(Grzegorz Królikiewicz) PL 1972, 71’
Nagroda im. Zbyszka Cybulskiego w 1973: Franciszek Trzeciak
Lubuskie Lato Filmowe 1973: Nagroda za muzykę, Nagroda za pierwszoplanową rolę męską (Franciszek Trzeciak), Złote Grono za "twórczą kontynuację dobrych tradycji polskiej reżyserii filmowej", Nagroda PF DKF
Nagroda Josefa von Sternberga w 1973: Grzegorz Królikiewicz
MFF w Mannheim 1973: Nagroda FIPRESCI
Para niedostosowanych społecznie małżonków poszukuje pieniędzy na łapówkę. W desperacji dochodzi do zbrodni. Po kilku dniach małżonkowie zostają ujęci i stają przed sądem. Dopiero wtedy ujawniają swoje wstrząsające motywacje, dając dowody miłości.
Film prezentowany z angielskimi napisami.
(Grzegorz Królikiewicz) PL 1972, 71’
Nagroda im. Zbyszka Cybulskiego w 1973: Franciszek Trzeciak
Lubuskie Lato Filmowe 1973: Nagroda za muzykę, Nagroda za pierwszoplanową rolę męską (Franciszek Trzeciak), Złote Grono za "twórczą kontynuację dobrych tradycji polskiej reżyserii filmowej", Nagroda PF DKF
Nagroda Josefa von Sternberga w 1973: Grzegorz Królikiewicz
MFF w Mannheim 1973: Nagroda FIPRESCI
Para niedostosowanych społecznie małżonków poszukuje pieniędzy na łapówkę. W desperacji dochodzi do zbrodni. Po kilku dniach małżonkowie zostają ujęci i stają przed sądem. Dopiero wtedy ujawniają swoje wstrząsające motywacje, dając dowody miłości.
Film prezentowany z angielskimi napisami.
REJS | THE CRUISE
(Marek Piwowski) PL 1970, 66’
Na pokład wycieczkowego statku pływającego po Wiśle dostaje się pasażer na gapę. Kapitan bierze go za nowego instruktora kulturalno-oświatowego, a gapowicz z ochotą wciela się w tę rolę. Organizuje spotkanie zapoznawcze, podczas którego rodzą się inicjatywy wielu imprez i zabaw. Ich uczestnicy prezentują żenujący poziom, a "kaowiec" coraz bardziej upaja się swoją rolą i zyskuje sojuszników wśród pasażerów o instynktach organizatorskich i kierowniczych. Trwają kolejno: święto kapitana, bal maskowy, quiz na inteligencję, zbiorowa gimnastyka, gra w salonowca - poziom absurdu wzrasta, sens zanika, ale "kierownictwo" rejsu ogarnia coraz większy entuzjazm.
Film wyświetlany z angielskimi napisami.
(Marek Piwowski) PL 1970, 66’
Na pokład wycieczkowego statku pływającego po Wiśle dostaje się pasażer na gapę. Kapitan bierze go za nowego instruktora kulturalno-oświatowego, a gapowicz z ochotą wciela się w tę rolę. Organizuje spotkanie zapoznawcze, podczas którego rodzą się inicjatywy wielu imprez i zabaw. Ich uczestnicy prezentują żenujący poziom, a "kaowiec" coraz bardziej upaja się swoją rolą i zyskuje sojuszników wśród pasażerów o instynktach organizatorskich i kierowniczych. Trwają kolejno: święto kapitana, bal maskowy, quiz na inteligencję, zbiorowa gimnastyka, gra w salonowca - poziom absurdu wzrasta, sens zanika, ale "kierownictwo" rejsu ogarnia coraz większy entuzjazm.
Film wyświetlany z angielskimi napisami.
KONOPIELKA | THE LINNET
(Witold Leszczyński) PL 1982, 88’
Kaziuk (Krzysztof Majchrzak) żyje w zgodzie z naturą, tradycją i panem Bogiem. Przy boku ma żonę (Anna Seniuk), ojca, syna, córkę, kobyłę, krowę, psa i kury. Do wsi Taplary przyjeżdża do pracy nauczycielka (Joanna Sienkiewicz) z miasta. Jej pojawienie się wprowadza niepokój, zapowiada zmiany, rozbija poczucie jedności z czasem wiecznym i jego legendami. Kaziukiem targają sprzeczne uczucia: bunt wobec nowoczesności i ciekawość oraz pogarda i pożądanie wobec panny Joli.
(Witold Leszczyński) PL 1982, 88’
Kaziuk (Krzysztof Majchrzak) żyje w zgodzie z naturą, tradycją i panem Bogiem. Przy boku ma żonę (Anna Seniuk), ojca, syna, córkę, kobyłę, krowę, psa i kury. Do wsi Taplary przyjeżdża do pracy nauczycielka (Joanna Sienkiewicz) z miasta. Jej pojawienie się wprowadza niepokój, zapowiada zmiany, rozbija poczucie jedności z czasem wiecznym i jego legendami. Kaziukiem targają sprzeczne uczucia: bunt wobec nowoczesności i ciekawość oraz pogarda i pożądanie wobec panny Joli.
KRZYK | THE SCREAM
(Barbara Sass) PL 1983, 88’
Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni 1984 - wygrana: Brązowe Lwy Gdańskie - Najlepsza główna rola kobieca (Dorota Stalińska)
Marianna, dziewczyna z marginesu zwana „Perełką” wychodzi z więzienia. Dostaje pracę w domu opieki społecznej dla starców. Odwiedza swój dom rodzinny na Pradze i koleżków. Matka jest, jak zwykle, pijana w sztok, a koledzy namawiają ją do szybkiej kradzieży w sklepie monopolowym. Marianna próbuje szukać pomocy u swojej kuratorki, ale wydaje się, że kobieta sama ma problemy ze sobą i odsyła podopieczną. Dziewczyna zbliża się do pielęgniarza, Marka. Okazuje się, że czekając na przydział ze spółdzielni, zdążył wybudować sobie barak.
W domu opieki społecznej trwa kontrola, przedstawiciele Solidarności szukają beneficjentów partii. Podejrzenie pada na emeryta, który podlega Mariannie. Marek najwyraźniej ukrywa coś przed dziewczyną. „Perełka”, odepchnięta przez Marka i upokarzana przez Starego, jest u kresu wytrzymałości nerwowej. Dom opieki wypełni się jej krzykiem.
(Barbara Sass) PL 1983, 88’
Festiwal Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni 1984 - wygrana: Brązowe Lwy Gdańskie - Najlepsza główna rola kobieca (Dorota Stalińska)
Marianna, dziewczyna z marginesu zwana „Perełką” wychodzi z więzienia. Dostaje pracę w domu opieki społecznej dla starców. Odwiedza swój dom rodzinny na Pradze i koleżków. Matka jest, jak zwykle, pijana w sztok, a koledzy namawiają ją do szybkiej kradzieży w sklepie monopolowym. Marianna próbuje szukać pomocy u swojej kuratorki, ale wydaje się, że kobieta sama ma problemy ze sobą i odsyła podopieczną. Dziewczyna zbliża się do pielęgniarza, Marka. Okazuje się, że czekając na przydział ze spółdzielni, zdążył wybudować sobie barak.
W domu opieki społecznej trwa kontrola, przedstawiciele Solidarności szukają beneficjentów partii. Podejrzenie pada na emeryta, który podlega Mariannie. Marek najwyraźniej ukrywa coś przed dziewczyną. „Perełka”, odepchnięta przez Marka i upokarzana przez Starego, jest u kresu wytrzymałości nerwowej. Dom opieki wypełni się jej krzykiem.
SPOT:
ORGANIZATOR PRZEGLĄDU:
Stowarzyszenie Kin Studyjnych
PARTNERZY:
WFDiF
DI Factory
Przegląd współfinansowany ze środków Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.
Stowarzyszenie Kin Studyjnych
PARTNERZY:
WFDiF
DI Factory
Przegląd współfinansowany ze środków Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.
zdjęcia
